Gauja to jedna z najdłuższych rzek na Łotwie, liczy 452 km. Spływ można rozpocząć właściwie od źródeł, jednak w jej górnym biegu będzie on uzależniony od stanu wody. Przy niskim stanie wody w rzece spływ jest bardzo uciążliwy albo wręcz niemożliwy. Trzeba liczyć się także z kiloma przenoskami przy małych elektrowniach wodnych aż do Lejasciems.
Rzeka ma charakter nizinny, ale występują w niej bystrza, wielokilometrowe szypoty i górski tor kajakarski w Valmierze. Trudności podczas spływu pojawiają się także w dolnym biegu Gauji przy niskim stanie wody, na rzece pojawiają się wówczas liczne płycizny. O uciążliwości szlaku decydują także przenoski przy elektrowniach.
Warto wiedzieć, że dno Gauji bywa bardzo zdradliwe - jest w nim sporo źródeł i grząskich piasków, co powoduje pewne niebezpieczeństwo przy kąpieli. Trzeba także uważać na płycizny i pamiętać, że w takich miejscach piasek od strony napierającego nurtu jest zawsze ubity, zaś na końcu łachy sypki i zdradliwy.Poziom wody w rzekach łotewskich można sprawdzić na stronie www.meteo.lv.
Woda w rzece jest czysta, posiada charakterystyczny kolor herbaty, z powodu dużej zawartości żelaza. Niestety nie nadaje się do picia, filtrowanie jej także nie jest najlepszym pomysłem, bo Gauja niesie ze sobą sporo osadu. Braki wody można za to uzupełnić przy brzegach, gdzie odnajdziemy wiele źródeł i leśnych strumyków. Istnieje także możliwość zaopatrzenia się w wodę u mieszkańców w mijanych na szlaku miejscowościach i osadach.
Zakupy w dolnym biegu rzeki (od Strenči) można robić praktycznie codziennie. Natomiast w jej górnym biegu będzie to utrudnione, np. na odcinku od Vireši do Strenči (110 km) nie ma możliwości na jakiekolwiek zakupy. Warto pamiętać, że ceny na Łotwie są nieco wyższe niż w Polsce.
Porozumiewać się można na w języku rosyjskim (szczególnie z
osobami starszymi) bądź po angielsku (raczej tylko z młodymi).
Warto jednak znać parę słów po łotewsku: dzień dobry - labrīt; do
widzenia - ardievas; dziękuję - paldies; sklep - veikals; woda - ūdens;
lekarz - ārsts; szpital - slimnīca; dentysta - zobārsts; policja -
policija; biwak - bivaks.
Na spływ Gaują warto przeznaczyć minimum dwa, trzy tygodnie (w zależności od wariantu).
Proponowane miejsca rozpoczęcia spływu:
1. Taurene [0.0 km] - do ujścia 430 km - 7 godzin jazdy z bazy Akajak na Wigrach
2. Lejasciems [112.1 km] - od ujścia 318 km - 8 godzin jazdy z bazy Akajak na Wigrach
3. Liepavoti [147.9 km] - do ujścia 282 km - 8 godzin jazdy z bazy Akajak na Wigrach
4. Vireši [ 150.9 km] - do ujścia 279 km - 8 godzin jazdy z bazy Akajak na Wigrach
5. most na drodze P24 [222.1 km] - do ujścia 208 km - 8 godzin jazdy z bazy Akajak na Wigrach
Spływ warto zakończyć w Carnikavie - 6 godzin jazdy do bazy Akajak na Wigrach.
0.0 km - Taurene
Most drogowy na drodze P30. W okolicach mostu można rozpocząć spływ.
0.5 km - PB
Młyn Nēķens.
2.6 km - jez. Taurenes
6.3 km - LB
Agroturystyka Avotnieki (tel.: +371 29284972).
11.6 km - LB
Prywatny biwak Dzestrene (te.: +371 26290136).
14.1 km - Urles
Most na drodze V235
21.1 km - Melnbārži
Most na drodze V304.
23.1 km - elektrownia Zoseni
24.7 km - Magonas
Most drogowy.
32.6 - PB
Agroturystyka Vecjēci (tel.: +371 29424737).
32.7 km - Jēci
Most na drodze V303.
33.0 km - elektrownia Ilzēni
41.7 km - Jaunpiebalga
Rozmyty próg po starym młynie.
44.6 km - Jaunpiebalga
Most na drodze P25.
45.2 - linia wysokiego napięcia
58.8 km - LB
Pensjonat Mīlmaņi.
59.2 km - Gaujasrēveļi
Most na drodze V438.
61.1 km - elektrownia Varini
62.4 km - Rēveļi
Most na drodze V301.
68.7 km - elektrownia Gauja
71.0 km - PB
Park rozrywki Lācītes (te.: +371 26599997). Koszt noclegu na polu namiotowym: 8 euro.
71.3 - elektrownia Lacites
93.8 km - Velēna
Most na drodze V411.
101.3 km - elektrownia Piskalna
104.0 km - elektrownia Sinole
108.7 km - elektrownia Paideru
110.6 km - LB
Biwak Kemeri Seravots.
112.1 km - Lejasciems
Most na drodze V415. Z tego miejsca startuje największy maraton kajakarski w Europie - słynna Gauja XXL. Zawodnicy mają do pokonania 310 km rzeki, płyną praktycznie bez przerwy. Najlepszym zajmuje to
poniżej 30 godzin (rekord z roku 2013 - 24 h 40 min). W 2011 po raz pierwszy uczestniczyli w nim Polacy i wygrali.
Tutaj również można rozpocząć spływ, jest to najbardziej popularna część rzeki.
W Lejasciems (na prawym brzegu, 1.5 km od mostu) istnieje możliwość zrobienia zakupów.
114.1 km - PB
U ujścia potoku Tirza leży biwak Satekas.
138.6 km - LB
Biwak u ujścia potoku Tirzina.
Rozpoczynają się porohy Sikšņi. Rozciągają się one na długości 11 km (aż do mostu na drodze A2). Rzeka płynie otoczona dolomitowymi urwiskami.
142.8 km - PB
Prywatny biwak Viesturi (tel.: +371 28389903).
145.0 km - wisząca kładka
145.7 km - LB
Miejscowośc Vidaga - można w niej zrobić zakupy.
147.9 km - LB
Prywatny biwak Liepavoti (tel.: +371 26360643) – dogodne miejsce rozpoczęcia spływu.
Niedaleko za biwakiem, u ujścia potoku Vizla, leży wielki głaz narzutowy (3.4 m wysokości, 15 m obwodu).
W górze Vizli znajduje się najstarszy dolomitowy most na Łotwie, został zbudowany w 1834 r. (od biwaku 1.2 km).
149.8 km - PB
Prywatny biwak Luikas.
150.3 km - PB
Dolomitowe urwisko Randati.
150.9 km - Vireši
Most drogowy na trasie A2. Za nim na lewym brzegu jest najlepsze miejsce do wodowania na
tym odcinku rzeki. Od biedy można tu zabiwakować, choć miejsce jest
raczej kiepskie, czego nie jest w stanie zmienić nawet sławojka
usytuowana w pobliskich krzakach. Kwadrans drogi od mostu - na prawym
brzegu - (1.1 km) jest sklep we wsi Vireši. Następny jest 500 m dalej.
151.1 km - LB
Urwisko Žagatu zbudowane z osadów dewońskich, nazywane także Skałą Mgieł.
154.5 km - LB
Lewobrzeżny dopływ - rzeka Palsa.
163.5 km - PB Biwak na prawym brzegu.
164.1 km - Gaujiena
Most drogowy na trasie P23. Na prawym brzegu znajduje się miejscowośc Gaujiena, a w niej sklepy. Pierwszy po lewej stronie drogi 300 m od mostu (przy przejściu dla pieszych po schodkach w górę). Drugi
150 m za pierwszym, wystarczy skręcić w prawo. We wsi znajdują się
ruiny zamku z XIII wieku (800 m od mostu), można do nich dojść, idąc w
prawo od przejścia dla pieszych. Orientacyjny plan miasta (po łotewsku)
jest tu.
164.6 km - PB
Biwak na prawym brzegu przy miejskim amfiteatrze.
167.5 km - LB
Na lewym brzegu - oddalony od rzeki około 800 m - zamek Zvārtava,
do którego prowadzi ścieżka, a dalej polna droga. Obecnie znajduje się
tu dom pracy twórczej Łotewskiego Stowarzyszenia Artystów, można w nim
zobaczyć kolekcję malowanej porcelany.
175.8 km - LB
Prywatny biwak na wysokim lewym brzegu (tel.: +371 20237377). Po
wcześniejszej rezerwacji można zamówić przewoźną banię (rodzaj sauny).
176.4 km - PB
Rozpoczyna
się granica z Estonią. Ponieważ Estonia i Łotwa to państwa Unii
Europejskiej, biwakować można po obydwu stronach granicy. Biwaki
estońskie są znaczone pomarańczową boją w wodzie, charakteryzują się
też o wiele lepszym standardem.
180.3 km - PB
Prawobrzeżny dopływ Mustjogi -
Czarnej Rzeki, która wypływa z jez. Sūrsārjervs, jest to jeden z
ciekawszych szlaków kajakowych (84 km).
Alternatywną drogą wodną będzie spływ od jez. Murata rzeką Vaidawa i
dalej Mustjogi do Gauji (111 km: Vaidava 84 km + Mustjogi 27 km).
Vaidava jest uważana przez kajakarzy za najbardziej ekscytującą rzekę
na Łotwie. Wypływa z malowniczego jez. Murata i wpada do Mustjogi.
Począwszy od tego miejsca Gauja staje się wyraźnie szersza i głębsza.
181.8 km - LB
Krótki (4.5 km) lewobrzeżny dopływ Stepupe.
183.0 km - PB
Rewelacyjny
prywatny biwak Ala-konnu (tel.: +372 5286496) po estońskiej stronie
(prawy brzeg). W centralnym miejscu domek z kominkiem i banią, na
strychu znajdą się nawet materace z kocami. Niepodal także mniejsze
domki z materacami, a także ubikacja, ponadto wiaty, ławy i stoły. We
wszystkich polskich opisach szlaku Gauji wyczytamy, że z biwaku można
korzystać do woli, ale trzeba pozostawić go w czystości, by następni
też mogli się nim cieszyć. Niestety obecnie biwak jest prywatny. Nie
szkodzi. Warto zadzwonić, pewnie i zpłacić, bo miejsce jest tego warte.
187.1 km - PB
Biwak Kõrgeperve. Wiata, ławy, sławojka, miejsce na ognisko.
188.4 km - PB Możliwość biwaku.
190.2 km - LB
Biwak Lēģerīši. Ława, sławojka, miejsce na ognisko.
191.2 km
Wielki głaz na samym środku rzeki.
192.9 km - LB
Biwak Tilikas. Wiata, ława, miejsce na ognisko, sławojka.
200.7 km - PB
Koniec granicy estońskiej.
201.2 km - LB
Prywatny biwak Aņņi.
201.3 km - most na drodze P23
500 m za mostem, na pierwszym zakręcie w lewo, można zaobserwować jak się tworzy starorzecze.
201.5 km - LB
Szerokie łąki zalewowe z grupami rzadkich gatunków drzew i krzewów. Rosną tu dęby o obwodzie pnia do 4,5 metrów.
210.1 km - PB
Biwak na prawym brzegu.
214.1 km - PB
Prywatny biwak Mežvidi (+371 28637251).
215.0 km - PB
Zile. Ścieżka przyrodnicza o długości 2.2 km.
216.9 km - PB
Vekši. Biwak (wiata, ława, sławojka, miejsce na ognisko) i ścieżka przyrodnicza o długości 500 m.
221.3 km - LB
Biwak w miejscu starej bindugi.
222.1 km - most na drodze P24
Za nim na prawym brzegu biwak (wiata, ława, sławojka). Dobre miejsce na rozpoczęcie spływu.
1.7 km od mostu jest skansen Ielicas. Można tu prześledzić historię 400 lat rozwoju budownictwa leśno-rolniczego na Łotwie. Idąc od mostu trzeba trzymać się lewej strony, później skręcić w pierwszą leśną drogę w lewo i dalej cały czas prosto.
229.7 km - LB
Biwak Iežulejas (wiata, ława, miejsce na ognisko).
237.8 km - LB
Lewobrzeżny dopływ Vija. Jakieś 200 m od ujścia na lewym brzegu Viji jest skała Kankarīši.
241.5 km - PB
Biwak na prawym brzegu.
242.3 km - podwójna linia wysokiego napięcia
244.3 km - LB
Biwak na lewym brzegu.
246.3 km - PB
Na prawym brzegu piaskowcowa odkrywka Rāmnieki, która zajmuje obszar 0.6 ha. Znaleziono tu wiele skamielin ryb pancernych.
248.6 km - LB
Biwak z ławą na wysokim brzegu. Strome wyjście z wody, ale za to piękny widok z góry.
258.0 km - PB
Możliwość biwaku na prawym brzegu.
259.0 km - LB
Biwak na lewym brzegu.
259.2 km - most drogowy w Strenči
Jest to jeden z najstarszych mostów betonowych w krajach bałtyckich.
Zakończono go budować w 1909 r. Za mostem na lewym brzegu jest biwak.
259.5 km - LB
Biwak na lewym brzegu.
259.7 km - PB
Biwak na prawym brzegu.
259.9 km - Strenči
Na
prawym brzegu rzeki - miasteczko Strienci, związane ze starą tradycją
spławiania drewna Gaujią. Dzisiaj ta tradycja odradza się podczas
majowego festiwalu flisaków.
By zwiedzić ścieżkę edukacyjną o flisakach i zrobić zakupy, najlepiej
zatrzymać się przy pomoście w parku miejskim. Tu także od biedy, ze
względu na bliskość miasta, można zabiwakować.
By dojśc do sklepu
(500 m), trzeba iść prosto przez park, potem skręcić w lewo i cały czas
prosto aż do skrzyżowania z główną drogą. Sklep jest zaraz za
skrzyżowaniem po lewej stronie.
262.7 km - most kolejowy
Zaczynają się szypoty Strienci. Na odcinku 4 km (od mostu kolejowego do ujścia dopływu Krāčupe) rzeka przyśpiesza. W jej nurcie pojawiają się progi i bystrza.
267.1 km - PB
Na prawym brzegu (zaraz za ujściem Krāčupe) prywatny camping (+371 29218371) w miejscu starego ośrodka wypoczynkowego. W 2016 r. miejsce było jeszcze remotnowane.
270.2 km - PB
Cīruļi. Prywatny biwak (+371 25666670).
273.0 km - LB
Możliwość biwaku na lewym brzegu.
273.7 km - PB
Sīmanēni. Warto się zatrzymać na prawym brzegu, by zobaczyć Święty Dąb,
drzewo ma 400 lat i 8.2 m obwodu. Można tu także zabiwakować.
500 m dalej nad potokiem Mellupe stoi kamienny most zbudowany w 1879.
900 m do mostu (w prawo i dalej dróżką w lewo) rośnie jałowiec Rijetekla o obwodzie 2.4 m.
278.9 km - LB
Lewobrzeżny
dopływ Abuls - szlak kajakowy o długości 57 km. Odcinek od mostu Kaģu
(20 km) jest spławny cały sezon, wyżej spływ jest uzależniony od stanu
wody.
Przy ujściu znajduje się niewielki biwak dla kilku namiotów z
doskonałym miejscem do kąpieli nawet przy niskim stanie wody.
279.2 km - LB
Jaunarāji. Na lewym brzegu prywatny kamping
(+371 29121702): domki letniskowe, pole namiotowe, boiska sportowe i
sauna. Nieco poniżej - również na lewym brzegu - rośnie dąb Bekuri o obwodzie pnia 6.6 m.
281.5 km - podwójna linia wysokiego napięcia
281.7 km - PB
Daliņi. Biwak na prawym brzegu.
282.9 km - PB
Na prawym brzegu znajduje się Park Zmysłów, na który składa się bardzo ciekawy park linowy oraz bosonoga ścieżka. Pobyt w parku pobudza wszystkie zmysły: słuch, wzrok, dotyk, zapach
i smak. Cennik: wejście 2 euro, bosonoga ścieżka 5 euro, dzieci
przedszkolne wchodzą za darmo. Od ujścia potoku Rates upite (w Valmierze) do parku
jest 700 m.
284.2 km - Vanšu
Kładka dla pieszych.
284.8 km - górski tor kajakarski.
Najlepiej zatrzymać się na lewym brzegu wyjść z łódki i
sprawdzić, którędy się da najleiej przepłynąć. Trudność toru zależy od
stanu wody. Prawa strona toru jest najłatwiejsza. W razie wątpliwości
najlepiej łódki przenieść brzegiem. W razie płynięcia (co przy
odpowiednim poziomie wody nie jest wcale trudne) trzeba uważać na
wiszące drewniane tyczki. Należy się wystrzegać gwałtownego uchylania
przed nim w bok, bo to może skutkować wywrotką w silnym jednak nurcie
rzeki. Bezwględnie trzeba płynąć w kamizelce ratunkowej.
Łódki można spławić lewą stroną toru, jeśli się ma odpowiednio długie cumy na dziobie i na rufie.
285.2 km - PB
Valmiera.
By zwiedzić miasto i zrobić zakupy najlepiej zatrzymać się na prawym
brzegu (zaraz za torem kajakarskim) przy ujściu potoku Rates upite.
W mieście warto zobaczyć kościół św. Szymona z 1283 r., ruiny zamku i zabytkowe kamienice przy nich, aptekę z 1735 r oraz muzeum (wejście: 1.4 euro) Wszystkie te zabytki są w pobliżu ujścia potoku Rates upite.
Od kościoła sw. Szymona, idąc dalej główną drogą można dojść (600 m) do XIX w. cerkwi św. Segiusza z Radoneża.
Zakupy można zrobić w centrum handlowym Valleta
(400 m od potoku), które jest otwarte codziennie od 10:00 do 21:00. Od
potoku trzeba kierować się w lewo, a potem w prawo do ruin zamku,
następnie w lewo do kościoła św. Szymona, stamtąd widać już centrum handlowe.
Idąc od muzeum przez park (kładka nad potokiem), można dojść do targu (400 m od ujścia potoku).
Warto także zobaczyć mały browar "Valmiermuižas alus"
- 2.5 km od rzeki. Za targiem trzeba skręcić w prawo na drogę P17, nią
cały czas prosto (przez rondo prosto) i przed wielkim rondem skręcić w
lewo. Koszt zwiedzania: 7 euro (dzieci 0-6 lat: za darmo, dzieci 7-12
lat: 2 euro); grupa powyżej czterech osób: 28 euro. Zwiedzanie trzeba
zarezerwować dzień wcześniej (+371 20264269).
285.6 km - nowoczesny most drogowy na trasie P20
Za nim po lewej stronie
nowoczesny budynek uniwersytetu Vidzeme. Na prawym brzegu ułożony w
1935 roku kwietny napis" Valmiera".
286.9 km - most kolejowy
Został on zbudowany w 1912 r. Linię kolejową
Smiltene-Valmiera - Ainaži zamknięto w latach 70 - tych ubiegłego
wieku. Obecnie most pełni rolę kładki dla pieszych.
289.0 km - most na drodze P18
290.0 km - LB
Gaujaspriedes. Na lewym brzegu prywatny biwak (+371 27888865).
292.1 km - LB
Lewobrzeżny dopływ Jumara. Rozpoczyna się najstarszy na Łotwie (1973
r.) park narodowy Gaujas nacionālais parks. Zajmuje niecałe 92 tys. hektarów. Biwakować wolno
tylko w wyznaczonych miejscach. W 2016 r. wszystkie parkowe biwaki zostały wyremontowane. Są łąwy, słąwojki i wiaty do spania.
295.4 km - LB
Straupnieki. Na lewym brzegu prywatny biwak (+371 29423234) z sauną.
295.8 km - LB
Na lewym brzegu znajduje się wzgórze zamkowe. Jedna z najbardziej prawdopodobnych lokalizacji zamku Beverīna.
297.5 km - LB
Lewobrzeżny dopływ Miegupite.
298.7 km - LB
Biwak Sapa.
301.9 km - LB
Na lewym brzegu skały Liepas (Lipowe Skały zwane także Skałami Białymi)). Urwisko ma długość 400 m i
wysokość 12-16 m. Odsłonięta skalna część ma 4-8 m wysokości. Na
szczyście wystaje głaz o średnicy 1.7 m. U podnóża skał jest widoczny
równoległy do lustra wody rowek, który został wyżłobiony przez
napierający lód w czasie wiosennego wezbrania wód.
303.9 km - PB
Na prawym brzegu skała Sietiņiezis
(Dziurawa Skała). Jest to największe w krajach bałtyckich odsłonięcie
białego piaskowca, ma 400 m szerokości i 15 wysokości. Skała podlega
ciągłym przeobrażeniom, ostatnie zawalisko miało miejsce w 1975.
Wewnątrz znajduje się Diabelska Grota o dwóch wejściach długości 10.5
m. Po skale i wokół niej poprowadzono ścieżkę umocnioną schodkami i
poręczami. Pewną kłopotliwą atrakcją mogą być leśne pszczoły, które
zakładają w skale gniazda.
By obejrzeć to miejsce, można się zatrzymać obok zimnego strumyka.
306.1 km - LB
Biwak Grīviņi.
306.3 km - LB
Skały Grīviņi znany również jako Czerwone Skały. Chowają się za drzewami w skarpie brzegowej. Długość skał 300 m z przerwami.
308.5 km - PB
Caunītes. Prywatny biwak (+371 29408146) na prawym brzegu.
309.6 km - LB
Na lewym brzegu urwisko Līči-Laņģi. Ma około 1 km długości i 30 m wysokości. W niektórych miejscach jest porośnięte mchem, w innych całkowicie odkryte. Majestatyczne urwisko ma wiele źródeł, jaskiń i zagłębień. Najsłynniejsze z nich to:
- wąwóz Līču, który powstał w miejscu zawalonej jaskini. Jego ściany
mają 8 m wysokości. Kończy się 9-metrowej długości
jaskinią.
- jaskinia Krāčavota, w której wypływa mocne źródło (wypływ wiosenny 20l/s)
- jaskinia Lielā Laņģu o długości 48 m
- jaskinia Vidējā Laņģu o długości 30 m
- jaskinia Mazā Laņģu o długości 4.2 m
- jaskinia Augšala o długości 7 m
- jaskinia Apakšala o długości 12 m
500 m dalej na lewym brzegu widać ruiny budowli poprzemysłowych. Idąc od nich na wschód, mijając ciegielnię Lode (w 1970 r. odkryto tu wiele skamielin ryb pancernych) można dojść do miejscowości Liepa, gdzie znajduje 11 metrowa piaskowcowa pieczara Ljela-Ellite(3.5 km od rzeki), która przez wieki była miejscem kultu, czego dowodem są inskrypcje znajdujące sie na ścianach jaskini. Najstarsze pochodzą z początków XVI w.
312.7 km - LB
Biwak Rauna - 100 m od ujścia rzeki Rauna, która jest
ciekawym szlakiem kajakowym. Nad jej brzegami znajdują się skały Ceipu,
Vanderiezis (150 m długości i 10 m wysokości), Raibas (300 m długości i
14.5 wysokości).
Kilometr od Gauji, na Raunie, jest najwyższy w krajach bałtyckich most
kolejowy. Został wybudowany w 1889 r. i ma 24 m wysokości.
314.0 km - LB
Na lewym brzegu skały Kazu (zwane także jako Czerwone Skały). Ich
niereguralna linia ciągnie się przez 300 m. Skały mają wysokość od 3 do 16 m.
317.1 km - LB
300 m od rzeki, nad strumykiem, w pobliżu miejscowości Jāņmuiža (można zrobić zakupy) znajduje się skała Berlin.
318.9 km - PB
Biwak Jāņrāmis - obok niego przebiega żwirowa lokalna droga.
319.7 km - most na lokalnej drodze V330.
Na lewym brzegu 150 m od mostu znajduje się osada Ramnieki (można iść po wodę).
321.0 km - LB
Skały
Ramatu - 450 m w linii prostej od rzeki. Nie są one widoczne z Gauji i
trudno jest je odnaleźć, mają 350 długości i 18 m wysokości, kryją w
sobie kilka jaskiń i źródeł. Dwie najdłuższe jaskinie mają ok 9 m
długości. U podnoża skał znajduje się starorzecze Gauji, a na urwisku
można wypatrzeć gniazda orłów.
By dojść do skał, trzeba zatrzymać się na lewym brzegu przed wyspą (1.3
km od mostu), dalej iść wzdłuż strumyka i starorzecza (lewym brzegiem
jakieś 700 m).
321.7 km - LB
Biwak Priedulājs.
323.7 km - LB
Skały Ērgļu
(Orle Skały) - najpiękniejsze urwisko skalne na szlaku Gauji. Mają one
700 m długości i 18-26 m wysokości. Z góry rozpościera się wspaniały
widok na rzekę i jej otoczenie. Legenda mówi, że echo odbite od skał
brzmi jak organy, dlatego urwisko bywa też nazywane skałą Ērģeļi (Skała
Organy).
800 m od tego miejsca znajduje się osada Pieskalni (można iść po wodę).
325.1 km - PB
Dopływ
Strīķupe. Wypływa z jez. Vaidava, dlatego bywa też tak nazywany. Ma 10
km długości. Przed ujściem do Gauji płynie głębokim jarem.
325.5 km - LB
Biwak Lenči. Na przeciwległym brzegu osada Pieleksi.
328.6 km - PB
Biwak Lenčupe.
Z biwaku leśną drogą (trzeba trafić na most nad potokiem) idąc z biegiem rzeki można dojść do Czerwonych Skał (ok. 1500 m).
Skały Sarkanās (Czerwone
Skały) - na lewym brzegu odległe od rzeki 500 m w linii prostej. Jest
to majestatyczny skalny mur o długości 200 m i wysokości 10 m, wypływa
z niego sporo źródeł - najsłynniejszym jest Rūcamavots, czyli Dudniące
Źródło.
Do skał można dojść w dwojaki sposób:
1. Od mostu w Cesis – trzeba iść w prawo główną drogą, za stodołą
(przed przystankiem autobusowym) nadal w prawo leśną drogą, a na
rozwidleniu ścieżką w lewo. W sumie ok. 1400 m.
2. Można także spróbować wylądować na prawym brzegu przy ostrym
zakręcie rzeki w lewo (kilometr przed mostem) i przejść prosto ku
leśnej drodze, trzymając się jej, skręcić w prawo. W sumie ok.
500 m.
331.7 km - Cesis
Most drogowy na trasie P14.
Miasto Cēsis (pol. Kieś) jest położone na lewym brzegu Guaji i oddalone
ok. 3 km od rzeki. Jest to jedno z najstarszych i najładniejszych miast
na Łotwie.
Warto zobaczyć:
- ruiny zamku
Kawalerów Mieczowych (zwiedzanie: 10:00-18:00; cena: cały kompleks - 5
euro /2.50 ulgowy, 9 euro rodzinny/ sam zamek - 3 euro /1.50 ulgowy, 6
rodzinny/)
- gotycki kościół św. Jana (zwiedzanie 0.50 euro)
- najstarszy browar na Łotwie (zwiedzanie za darmo).
- Svētavots - Święte Źródło. Od mostu 2 km (po lewej stronie głównej drogi). Zwiedzanie: dorośli 3 euro, dzieci 1.5 euro.
Więcej informacji o atrakcjach turystycznych Cesis można znaleźć tu.
W
centrum miasta znajduje się duży sklep Maxima, zaś do najbliższego
sklepu od mostu jest 1.7 km (trzeba iść cały czas główną drogą).
331.8 km - PB
Biwak Cesis.
332.4 km - LB
Prywatny kamping Žagarkalns.
Na kampingu rozpoczyna się ścieżka przyrodnicza Cīrulīši.
Idąc
900 m ścieżką w dół rzeki, trafimy do jaskini Līgavas. Jast to stucznie
wydrążona jama, z którą wiąże się legenda z czasów wojen inflanckich:
pewien młodzieniec wydrążył pieczarę, żeby ukryć przed żołdakami swoją
narzeczoną, niestety oboje w niej zginęli, dlatego ściany pieczary są
czerwone.
334.0 km - LB
Centrum aktywności Ozolkalns
(Dębowe Wzgórze) (+371 26400200). Znajduje się tu także biwak (3.5 euro
od osoby - w tym prysznic, WC i drewno na opał). Można także skorzystać
z sauny (45 euro za dwie godziny - wchodzi 8 osób).
Idąc 500 m ścieżką w górę rzeki, dotrzemy do jakinii Līgavas.
336.4 km - PB
Biwak
Kvēpene (ławy, sławojka, miejsce na ognisko). Stamtąd prowadzi ścieżka
w dół rzeki, którą można dojść od grodziska, gdzie rośnie dąb o
obwodzie 6.1 m.
336.8 km - LB
Kompleks rekreacyjny Rakši.
340.7 km - PB
Biwak Briedīši.
341.6 km - LB
Skały Briedīši - skały z czerwonego piaskowca o długości 100 m i wysokości 6 m.
342.2 km - LB
Lewobrzeżny dopływ Gauji Amata. Jest to jedna z najszybszych i
najpiękniejszych rzek na Łotwie. W czasie wiosennego wezbrania wód
zamienia się w górską rzekę o sporych falach i wielkich wymaganiach
stawianych kajakarzom. Latem Amata jest całkowicie spławna, chyba że
będą padać ulewne deszcze. Wtedy najlepiej sprawdzić stan wody na wodowskazie w Melturi.
Jeśli wskazuje metr - można płynąć; jeśli wskaże 1.7 i powyżej spływ
jest niemożliwy. Amata należy do wymagających rzek, raczej przeznaczona
dla doświadczonych kajakarzy. Ma 81 km długości i wypływa z
jez. Kukalis. Spławna jest od miejscowości Skujene, stamtąd
spływ zajmuje 2 dni. Najpopularniejszy odcinek rzeki zaczyna się
przy moście kolejowym przed Melturi, kończy w miejscowości
Veclauču. 19 km spływu pokonuje się (w zależności od stanu wody) w 2.5
do 3.5 godzin.
342.8 km - PB
Skała
Edernieku. Urwisko ma 40 m wysokości, u jego podstaw znajduje się
wymycie (7 m szerokie i 5 głębokie), w które można wpłynąć łódką.
343.8 km - LB
Biwak Skały
Ķūķi – może pomieścić 20 osób, nie wolno tu palić ognisk i
zostawiać śmieci. Skały na przeciwległym brzegu mają wysokość 44 m,
wypływa z nich wiele źródeł, skrywają w sobie także dwie jaskinie. Z
ich szczytu rozpościera się jeden z najpiękniejszych widoków na Łotwie.
Zbocza urwiska są gliniaste, przez co mogą być śliskie. Pod skałami
znajduje się bystrze (3 progi).
346.1 km - PB
Urwisko Līņu.
346.8 km - LB
Skała Encura.
347.9 km - LB
Skaļupes. 9 m pod ziemią znajduje się tajny sowiecki bunkier
przeznaczony dla partii i władz Łotewskiej SRR na wypadek wojny
nuklearnej (od rzeki ścieżką 350 m). Zwiedzanie kosztuje 10-12 euro.
Można zrobić zakupy. Przy blokach mieszkalnych jest sklep.
348.3 km - PB
Biwak Skaļupe.
348.9 km - LB
Skały Spriņģu. Urwisko o wyskokości 20 m, ciągnie się na długości 600 m.
349.9 km - Ligatne
Jedyny w krajach bałtyckich prom przez rzekę (uwaga na linę).
Przed promem na lewym brzegu kamping "Makars" (cena: 6 euro dorośli, dzieci /4-12/ 1,5 euro, namiot 3 euro).
Obok kampingu znajduje się Muzeum Wędkarstwa, które można zwiedzić po uprzednim zgłoszeniu (+371 64153169).
Sklep jest przy głównej drodze - od promu 700 m. Restauracja (od promu 1400 m) jest w hotelu Lāču miga.
Cetrum historyczne Ligatne jest oddalone od promu około 3.5 km. Historia miejscowości wiąże się z papiernią, która powstała w tym miejscu 200 lat temu.
Prócz historycznej zabudowy warto zobaczyć wykute w skale pieczary,
które służyły od pokoleń mieszkańcóm jako spiżarnie dzięki swojej
stałej temperaturze.
Na potoku Ligatne w 2011 r . zbudowano drewnianą przepławkę dla ryb, by
umożliwość tarło łososi i pstrągów. Naprzeciw przepławki znajduje się
17 m, wysoka, piaskowcowa skała z wykutymi pieczarami, z jej szczytu
(można wejść po drewnianych schodkach) rozpościera się wspaniały widok
na okolicę.
350.9 km - LB
Skała Jumpravu. Piaskowcowe urwisko ma 250 m długości i 7 m wysokości, znajduje się w nim mała jaskinia.
352.0 km - LB
Biwak
Katrīna - na przeciwległym brzegu skała Katrīnas, liczy 200 m długości
i 15 m wysokości, jej większa część jest ukryta w lesie.
Na lewym brzegu warto zobaczyć ścieżkę przyrodniczą Ligatne(od
promu w Ligatne 2.7 km; od rzeki 600 m; z biwaku Katrina 700 m).
Można tu zobaczyć zwierzęta ze wszystkich stron Łotwy. Na zwiedzanie
trzeba poświęcić średnio 2.5 godziny. Cena: w tygodniu - 3.60 euro
(uczniowie i emeryci 2.10, dzieci 1.40), w weekendy - 4.30 euro
(uczniowie i emeryci 2.80, dzieci 2.10).
Od ścieżki do centrum historycznego w Ligatne jest 1.5 km.
353.1 km - PB
Urwisko Gūdu. Skała, przypomijąca wielki łuk, ma 200 m długości i do 18 m wysokości.
354.3 km - PB
Biwak Paslavas. Uwaga: trzeba płynąć blisko prawego brzegu, bo biwak znajduje się naprzeciw dużej wyspy.
355.7 km - PB
Skała
Launaga - najlepiej wygląda w pełnym słońcu, ma 200 m długości (choć
pojedyncze skałki są rozrzucone na przestrzeni 1 km). Skały wystają z
wody na wysokość 20 m.
357.1 km - LB
Skała Elpu - ma 9 m wysokości, jej podnóże zostało mocno wymyte przez napierające bloki lodu, płynące z wiosenną wodą.
Poniżej niej uchodzi do Gauji strumień Tildurga. Warto się tu zatrzymać
(przez strumyk jest przerzucony drewniany mostek) i zobaczyć bardzo
ciekawy piaskowcowy kanion, a w nim jaskinię Dagnes.
600 m za skałami znajduje się chrześcijańskie centrum rekolekcyjne.
358.3 km - PB
Biwak Brasla.
358.8 km - PB
Prawobrzeżny
dopływ Brasla. Rzeka ma 62 km długości i wypływa z mokradeł niedaleko
miejscowoście Pociems. Spływ Braslą należy do najbardziej popularnych
na Łotwie. Spławna jest od miejscowości Placils (29 km do uścia do
Gauji). Można także zaczynać wyżej w Vainiži (46 km do ujścia), ale
wtedy trzeba się liczyć z pokonywaniem zwałek czy pojedynczych drzew
zagradzających nurt rzeki.
361.8 km - PB
Prywatny kamping Jaunzāģeri
(ceny: 7 euro od osoby i 5 euro za namiot). Po uprzednim zgłoszeniu (+371 22002033) można skorzystać z leśnej bani.
364.1 km - LB
Biwak Bērzi.
368.3 km - LB
Lewobrzeżny doływ Dauda.
369.7 km - LB
Biwak Vējupīte - obok niego do Gauji wpada lewobrzeżny dopływ o tej samej nazwie.
370.4 km - PB
Zamek Turaida (broszura po polsku).
Zamek biskupów ryskich znajduje się na wysokim wzgórzu. Koszt
zwiedzania: dorośli - 4,98 euro, emeryci - 4.27, studenci - 2.85,
uczniowie - 1.14, familiny (2+dzieci w wieku 7- 18 lat) - 10.97,
familijny (1+dzieci w wieku 7- 18 lat) - 5.69; wystawy plenerowe (czas
zwiedzania w godz.: 9: 00 - 10: 00 i 18: 00 - 20: 00) - 2.85 euro.
By dojść do zamku, trzeba zatrzymać się na prawym brzegu przy małej
strudze, stamtąd do zamku jest 900 m, a do jaskini Gutmana 900 m.
Jaskina Gūtmaņa. Jest
to największa jaskinia w krajach bałtyckich (18.8 m długości, 12 m
szerokości i 10 m wysokości). Jedna z legend głosi, że w dawnych
czasach mieszkał tu dobry człowiek (stąd nazwa jaskini), który leczył
ludzi źródlaną wodą.
371.6 km - PB
Biwak Sigulda - stąd do zamku jest ok. 2 km; do jaskini Gutmana 800 m.
372.7 km - Sigulda
Most na trasie P8. Wylądować można przed mostem na lewym brzegu. Stąd do zamku Turaida jest 3.3 km; do jaskini Gutmana 1.6 km.
W Siguldzie warto zobaczyć ruiny średniowiecznego zamku Kawalerów Mieczowych.
Ceny biletów: dorośli - 1.42 euro; dzieci, uczniowie i studenci - 0.71;
familijny (2 + dzieci do 15 lat) - 3.56. Godziny otwarcia: 9:00-20:00.
Niedaleko ruin stoi tzw. Nowy Zamek, który jest dziś siedzibą Rady Powiatu Sigulda.
W mieście i wokół niego odkryjemy dużo więcej miejsc i atrakcji, które warto zobaczyć.
Zamki
w Siguldzie są oddalone od miejsca postoju około 800 m – trzeba dojść
do leśnej drogi, nią kierować się w lewo aż do schodów, które prowadzą
do amfiteatru, stamtąd dalej prosto. Od tego miejsca można trafić do
Maximy – 1, 2 km (od zamków prosto do ronda, na nim w prawo /drugi
wyjazd/ i dalej prosto, przez skrzyżowanie prosto i przy restauracji z
ogródkiem w prawo).
Do sklepów w Siguldzie jest 2 km, by trafić do
Maximy (1.7 km), trzeba iść cały czas prosto główną drogą (P8), skręcić
w drugą drogę w prawo /druga z nich/, potem prosto i przy restauracji z
ogródkiem w prawo.
Między Siguldą a Krimuldą kursuje kolejka linowa (jeden wagonik). W Krimuldzie są ruiny zamku (od mostu 1.5 km).
Zaraz za mostem, przy lewym brzegu, jest krótkie bystrze.
373.7 km - LB
Prywatny kamping "Siguldas pludmale" (kamping "Przy plaży"). Koszt noclegu: 6 euro dorośli, dzieci w wieku od 4 do 12 lat - 1,5 euro, namiot 3 euro.
375.2 km - LB
Biwak.
376.5 km - LB
Biwak. Na przeciwległym brzegu widać urwisko Diabelskiej Jaskinii. Skała ma 250 m długości o 15 m wysokości. Jaskinia jest 8 m nad lustem wody. Idąc od jaskini w górę wąwozu trafi się do jaskini Mazā Velna (od rzeki ścieżką w prawo 300 m). Ma ona 16.5 m długości, 4 m szerokości i 2 m wysokości.
377.1 km - wisząca kładka
379.3 km - LB
Skała Zindleju.
380.6 km - LB
Możliwość
biwaku w lesie, są ławy. Miejsce jest bardzo ocienione, składa się z 3
malutkich łączek rozciągających sie wśród drzew.
Na przeciwległym brzegu też od biedy da się zabiwakować, choć jest bardzo mało miejsca. Przy ujściu potoku Runtiņš leży Wielki Diabelski Kamień.
384.3 km - LB
Skała Katlapu - zaraz za nią biwak.
387.9 km - PB
Biwak Zābakkalns.
390.2 km - most na trasie A3
Przed mostem na lewym brzegu centrum rekreacyjne Rāmkalni (restauracja, sklep /wysokie ceny/ i otwarte WiFi).
Idąc od mostu ścieżką w dół rzeki (1 km), dochodzi się do diabelskiej jaskini Inčukalns.
Sklep znajduje się na prawym brzegu rzeki, przy głównej drodze, 900 m od mostu.
Na lewym brzegu ok. 500 od rzeki, przy głównej drodze mieści się Bałtycki Park Bonzai.
392.3 km - LB
Kamping Zuši.
397.7 km - LB
Biwak
- wyjście z wody nie najlepsze, są wiaty, ławy i sławojki. Biwak
ma dwa miejsca, namioty można rozbić tylko w jednym.
401.3 km - LB
Biwak z wiatą.
402.6 km
Wielka wyspa w nurcie - płynąć przy prawym brzegu.
411.6 km - LB
Możliwość biwaku na wysokim lewym brzegu, kiepskie wyjście z wody.
412.2 km - LB
Kanał Gauja - Daugava. Trzykilometrowy kanał został zbudowany w latach 1899 – 1903, obecnie nieczynny.
415.9 km - most Adazi
422.2 km - most na trasie A1
Za mostem na lewym brzegu ewentualna możliwość biwaku.
425.9 km - most kolejowy
Najlepiej zatrzymać się na lewym brzegu przy kładce dla pieszych.
Sklepy: Mego - 600 m od kładki prosto i dalej główną drogą; 100 m dalej duży sklep Iki.
Uwaga: w rzece pojawiają się sieci rybackie postawione na żerdziach w poprzek nurtu. Mogą nas wymijać także szybkie motorówki, trzeba wówczas zachować szczególną ostrożność.
426.6 km - LB
Łotewskie
Muzeum Etnograficzne Carnikava – tu należy zakończyć spływ. Po
ewentualnym dopłynięciu do morza, trzeba wrócić do tego miejsca, bo
umożliwia ono odebranie łódek i znajduje się w miarę blisko ujścia.
430.0 km - ujście Gauji do Bałtyku
Przy ujściu Gauja ma ok 150 m szerokości, na lewym brzegu są wydmy, na prawym las. Całe ujście rzeki znajduje się na terenie Parku Krajobrazowego "Piejura".
Jan Kramek, Szlaki kajakowe na Łotwie. Gauja, Pascal 2004 - napisany na podstawie spływu z 1999 r.
Riverways - Watertourism in Estonia and Latvia: GaujaZiemeļvidzeme, 1:200 000, SIA "Karšu izdevniecība Jāņa sēta" 2010
Gaujas Nacionālais parks, 1:100 000, SIA "Karšu izdevniecība Jāņa sēta" 2007
Генеральный штаб Вооружённых сил СССР (Sztab Generalny Sił Zbrojnych ZSRR), 1:50 000, 1977-1991
arkusze: O-35-100-3 Taurene | O-35-100-1 Dzērbene | O-35-100-2 Drusti | O-35-100-4 Vecpiebalga | O-35-101-1 Ranka | O-35-101-2 Velēna | O-35-102-1 Dūre | O-35-090-3 Ilzene | O-35-089-4 Vidaga | O-35-089-2 Hargla | O-35-089-1 Aumeisteri | O-35-077-3 Valga | O-35-076-4 Lugaži | O-35-088-2 Seda | O-35-088-1 Strenči | O-35-087-2 Valmiera | O-35-087-4 Liepa | O-35-087-3 Auciems | O-35-099-1 Līgatne | O-35-098-2 Inciems | O-35-098-4 Sigulda | O-35-098-3 Vaigaži | O-35-097-4 Ādaži
Army Map Service (LU), Corps of Engineers, U.S. Army, 1:250 000, Washington D.C., 1953
arkusze: no-35-7 Valmiera | no-35-8 Valga
Armijas Štāba Ģeodēzijas Topogrāfijas Dala, 1:75 000, 1924-1928
arkusze: 65-Dzērbene | 74-Ranka | 82-Lejasciems | 73-Palsmanis | 72-Gaujiena | 63-Strencis | 54-Valmiera | 55-Cēsis | 56-Ieriki | 47-Sigulda | 38-Daugavgriva
Na podstawie dostępnych źrodeł i spływu z 2015 i 2016 roku opracował Mateusz OFM.